‘Tijdens mijn carrière zocht ik altijd de kantlijnen van de zorg op. Door anders te kijken, door anders te zien en door anders te doen ontwikkelde ik een eigen kijk op de organisatie van zorg en persoonlijke herstel.' 

Met zijn bijna 25 jaar werkervaring en energieke persoonlijkheid wil communitylid Rob ‘Rock & Roll’ (terug)brengen in het sociale domein. 'Hierdoor loop ik nog wel eens tegen de heersende cultuur, regels en procedures binnen de zorg aan. In 2015 werd ik geattendeerd op het bestaan van The Living Museum. Een outsider art project dat in 1983 werd gestart door kunstenaar Bolek Greczynski (1995) en psychiater Janos Marton, in het Creedmoor Psychiatric Center in New York. Zij nodigden gehospitaliseerde -en vaak uitbehandelde patiënten uit om kunst te maken. Inmiddels is dat concept uitgegroeid tot een fantastische plek waar dagelijks de meest waanzinnige kunst wordt gemaakt. 

Deze combinatie van kunst en persoonlijk herstel is natuurlijk niet nieuw. Er zijn hele toffe creatieve dagbestedingsprojecten en beeldende therapieën aan te wijzen die hun impact meer dan voldoende hebben bewezen. Toch staat bij deze plekken altijd het probleem van de deelnemer centraal. Je krijgt iets niet georganiseerd (je hebt bijvoorbeeld stemmen in je hoofd of loopt ergens vast in je leven) en dan kan een creatieve of beeldende therapie je helpen om vorm of betekenis te geven aan deze problemen. Een ander verschil ten opzichte van een Living Museum is dat er bij deze plekken altijd spraken is van een (onbedoelde) afhankelijkheid- of machtsverhouding tussen client en de zorgverlener. Reden dus om dingen anders te gaan organiseren.’  

Living Museum 

‘Bij een Living Museum staan niet de diagnose of het probleem centraal staan, maar juist de krachten en talenten. Waar word je blij van? Waar kom je je bed voor uit? Waar ben je trots op? We doen er niet aan intakes, indicaties, diagnoses, stigma’s of stickers. Bij ons is iedereen kunstenaar. Ik ben zo geïnspireerd door deze visie dat ik een half jaar later, samen met een groep enthousiaste kunstenaars, ervaringsdeskundigen en beleidsmakers een Living Museum in Tilburg heb opgericht. Een vrijplaats als het gaat om het maken van kunst door mensen met een geleefde ervaring (achtergrond in psychiatrie, dakloosheid of verslavingszorg). Binnen deze vrijplaats heeft mijn aanpak zich vertaald naar een fysieke plaats waar geen regels zijn maar wel tradities. 

Twee tradities 

‘Om alles in goede banen te leiden vormden we twee tradities met elkaar: Traditie 1. Je mag zijn wie je bent zolang je daarmee jezelf, een ander of de plek niet schaadt. Traditie 2. Probeer de plek mooier achter te laten dan dat je haar gevonden hebt. The Living Museum in Tilburg wordt gedraaid door de kunstenaars met geleefde ervaring. Het is daarmee volledig consumer-run. Wie het mee vies maakt, zorgt ook dat het weer schoon wordt. Wie kunst komt maken, zorgt ook dat nieuwe kunstenaars welkom worden geheten en dat de tradities mee worden bewaakt, enzovoorts. Alles naar kracht en vermogen. Niet iedereen kan alles, maar iedereen kan iets. 

Inmiddels zijn er gelukkig in steeds meer plekken in de wereld Living Musea (of vergelijkbare vrijplaatsen) te vinden. Van Zwitserland tot Korea, van New York tot Eindhoven. Allemaal met een eigen identiteit, maar met een gezamenlijk gedachtengoed: herstel middels kunst buiten de geijkte kaders. The Living Museum Tilburg onderscheidt zich van de andere Living Musea door als volledig autonome stichting te bestaan. Wij zijn niet verbonden een professionele zorgorganisatie. Ons museum is niet te vinden op een GGZ terrein, maar staat midden in de wijk. Hier ben ik trots op!’  

"Hier adem ik vrij en voel ik mij gelukkig", zei Koning Willem II ooit over Tilburg. Dat gevoel dat heb ik wanneer ik The Living Museum binnenloop. 

‘Dagelijks komen er 15 tot 30 kunstenaars met geleefde ervaring naar het museum om elkaar te ontmoeten, om (samen) kunst te maken of hun werk te exposeren. Totaal hebben we zo’n 50 tot 75 kunstenaars in beeld die vorm en betekenis geven aan het museum. Daarnaast hebben we 5 avonden in de week zelfhulpgroepen in huis en ontvangen we wekelijks 10-tallen buurtbewoners, kunstliefhebbers, zorgverleners en andere geïnteresseerden die zich komen laten verwonderen door de verhalen en kunst in het museum. Ook ontvangen we met enige regelmaat mensen uit het bedrijfsleven die zich komen laten informeren en inspireren door onze unieke werkwijze!’ 

Het gedachtegoed, de kunst en verhalen van het Living Museum Tilburg beperken zich niet alleen tot een fysieke werk -en ontmoetingsplek. Ook buiten het museum organiseren de kunstenaars geregeld allerlei creatieve uitspattingen, zoals kunstexposities, muurschilderingen, podcasts (The Living Museum Recordings) en workshops. 

Wie dit leest is kunst 

The Living Museum Tilburg lanceerde onlangs een op kunst gebaseerd, creatief DOE-boek met de titel ‘Wie dit leest is kunst’. Een soort Donald Duck vakantieboek, maar dan voor (jong)volwassenen die bezig zijn met persoonlijk herstel. Een boek vol met herstelverhalen, positiviteit en creatieve opdrachten, welke je uitnodigen om je talenten te (her)ontdekken. Het boek is zowel individueel als in combinatie met een workshop verkrijgbaar via deze link. 

Oproep van Rob: Crowdfunding: Wie dit leest is kunst

Nieuwsgierig geworden? Kijk op www.thelivingmuseumtilburg.nl of volg ze op sociale media voor openingstijden en details. Of nog beter…. kom een keertje langs. De koffie staat klaar! Wil jij ook jouw verhaal delen met de community van Stérk.Brabant? Stuur het op via contact@sterkbrabant.nl. Wij zijn benieuwd!