Groentjessoep werkt aan de erkenning van loket gezond leven/gezonde school. Hun dilemma: Stichting of BV en hoe zet je een bestuur op en houd je zeggenschap?
Anne: 'Groentjessoep draait sinds afgelopen jaar pilots en kiest voor een specifieke doelgroep: speciaal basisonderwijs. Dit blijkt een schot in de roos, we starten met vier scholen door heel Nederland en er is al veel animo van andere SBO-scholen. Op dit moment hebben wij nog geen juridische status, we zijn twee zzp’ers die samenwerken. Dat doen we al zo'n twee jaar. Met ons concept voor regulier basisonderwijs zijn we al op een aantal scholen actief, maar er zijn meer geïnteresseerden. Ook willen we de Groentjessoep aanpak dit jaar omzetten naar een aanpak voor Speciaal Basis Onderwijs. We hebben al een plan en zijn nu op zoek naar partners die met kennis en/of financieel willen bijdragen.'
Diana: 'Er zijn best veel fondsen die ons willen ondersteunen, maar zij willen dat je een stichting of vereniging bent. We hebben ons verdiept in de stichtingsstructuur, maar dat is allemaal best ingewikkeld. We krijgen vooral niet scherp hoe het zit met zeggenschap. Uiteindelijk is het idee dat Groentjessoep een financieel gezond bedrijf wordt, alleen dan kunnen we de impact bereiken die we voor ogen hebben: zorgen dat zo veel mogelijk kinderen meer groente gaan waarderen, gaan eten en zich daardoor fijner gaan voelen.’
Wat zeggen de experts en ervaringsdeskundigen?
‘Wat betreft de Maatschappelijke BV: daar ben ik persoonlijk niet zo'n voorstander van. In Engeland had/heeft men die ook (CIC), maar dat is geen succes. Het levert sociale ondernemers eigenlijk alleen maar meer papierwerk op en levert weinig voordelen. Immers, aanbestedingstechnisch kan je er niet zoveel mee.
Voor de rechtsvorm hangt het er vooral van af waarom je die wilt en wat je ermee wilt. Wil je het risico privé uitsluiten (dan is een BV aantrekkelijk), wil je fondsengeld aantrekken (dan is een stichting makkelijker), wil je met veel organisaties samen producten/diensten verkopen (dan is een coöperatie handig). Kortom: de eerste vraag is: waarvoor wil je het? Nu wil je (natuurlijk) alles, maar dat is lastig. Je moet je keuzes maken en die zijn er in overvloed, maar elke keuze is maatwerk op basis van omzetten, risico's en ambities. Hieronder wat praktische overwegingen.’
- Een stichting is makkelijk te realiseren, maar heeft een bestuur nodig en die is verantwoordelijk. De bestuursleden gaan zich met je bemoeien en dat wil je niet. Een oplossing kan zijn dat je in het bestuur 'vrienden' opneemt, die beloven dat ze zich niet met je gaan bezighouden. Dat is en blijft een beetje wankel, want ze zijn (vooral fiscaal) wel aansprakelijk.
- Een BV is mooi, maar pas echt interessant (zakelijk gezien) bij een omzet van meerdere tonnen per jaar (euro's). Zolang je dat niet hebt, is het geen goedkopere optie. Maar het heeft wel een voordeel: je sluit alle privé risico's uit.
- Een coöperatie lijkt me sowieso te complex voor nu.
-
Een andere optie is de VOF: vennootschap onder firma. Hoef je niet voor naar de notaris, want het is eigenlijk gewoon een samenwerking tussen twee eenmanszaken: van jou en je zakenpartner in dit geval. Een VOF is een officiele rechtsvorm, staat ook wel stoer, maar heeft - net als bij een eenmanszaak - het nadeel dat je prive aansprakelijk blijft. Dan gaat het bijv. over lonen voor personeel, huurcontracten enz. Als de vof die niet kan betalen, kan men het bij jouw privé gaan innen.
‘De te kiezen rechtsvorm is afhankelijk van wat je met de onderneming wil: verantwoordelijkheden, kosten, bestuursstructuur, papierwerk, aantal bestuursvergaderingen etc. Het is wel zo dat subsidiegevers in de sociale sectoren meer gecharmeerd zijn van stichtingen dan van BV's. Bij banken is dit juist andersom. De keuze voor de juiste rechtsvorm hoef je pas te nemen als je plan helemaal duidelijk is, dan weet je tenslotte wat je wil en hoe je dat denkt te bereiken. Voor info over stichtingen verwijs ik je naar: Handboek Stichting Bestuurder van Els Ebels.’
‘De struggle wat betreft de te kiezen rechtsvorm is heel herkenbaar, wanneer je het maatschappelijke doel belangrijker vindt dan het commercieel belang. Het is eigenlijk per initiatief verschillend en dat is ook wat Anne schrijft in de oproep op de website (van notaris tot initiatiefnemers en fiscalisten): iedereen adviseert iets anders. Wat ik heb gedaan voor In Hetzelfde Schuitje is een stichting oprichten, zonder ANBI-status en ik vorm zelf het bestuur. Het is mijn intentie om de stichting om te zetten naar een MBV, zodra dat mogelijk is, en In Hetzelfde Schuitje voldoet aan de voorwaarden daarvoor. Op die manier kun je nu alvast aan de slag. Andersom kan natuurlijk ook: eerst een BV oprichten en er later een MBV van maken. Alleen is de structuur van een BV wat complexer dan die van een stichting als je geen ANBI status wil en zelf het bestuur vormt. In het geval van de BV is het makkelijker om er zelf van te kunnen leven, oftewel er geld aan te onttrekken, dat is bij een stichting weer iets complexer. Hoewel je als ZZP'er (in het geval van Groetjessoep) ook kan factureren aan de stichting. Dat brengt me op vraag twee: middels die constructie kun je zowel in het bestuur zitten als werkzaamheden verrichten. Als zzp'er factureren aan de stichting waarvan je zelf in het bestuur zit. Het is misschien niet ideaal, maar een prima oplossing totdat de MBV mogelijk is.’
‘Ook ik heb veel interesse in dit onderwerp, aangezien we hier met onze Stichting Impact-Spots (vorig jaar opgericht) ook mee worstelen. We zijn een stichting, echter niet met een ANBI status. Nu vissen we hierdoor regelmatig achter het net bij de grote fondsen. Onder andere bij onze aanvragen voor fondsen voor het opzetten van een nieuwe, vrouwelijke sociale werkplaats in Overloon. Zie ook www.impact-spots.com. Vraag 2 is ook voor mij persoonlijk van belang. Nu ben ik voorzitter van de stichting, aangezien ik wel de touwtjes in handen wil houden. Echter sommige fondsen gaan hier niet mee akkoord. Hoe moet ik het dan regelen? Uiteindelijk blijft het wel mijn bedrijf. Hoe houd je inderdaad zeggenschap, zeker met een bestuur die niet bestaat uit vrienden/familie? Zijn er bijvoorbeeld professionele mensen die zich “verhuren” om zitting te nemen in stichtingen? Ik hou me aanbevolen voor advies hierover.’
Stérk.Brabant ging samen met Groentjessoep op onderzoek uit. Via de besloten community op sterkbrabant.nl deed Groentjessoep ook een oproep rondom dit dilemma, je leest er hier de ervaringen rondom oprichten van een Stichting vs Stichting ANBI - Sterk Brabant. Bedankt voor alle reacties en het actieve meedenken!
Wil jij ook alles weten over rechtsvormen? Meld je dan aan voor de online sessie: 'Welke rechtsvorm kies je?' op 8 maart om 10 uur!