‘Nederland kent steeds meer sociale ondernemingen. Naast deze ondernemingen zijn er ook steeds meer andere ondernemingen met in min of meerdere mate maatschappelijk engagement. Stérk.Brabant biedt de sociaal ondernemers in Brabant, maar ook bewonersinitiatieven die maatschappelijke impact willen maken, een platform om van elkaar te leren en hun zichtbaarheid te vergroten. Regelmatig organiseert Stérk.Brabant events in de vorm van netwerk- en leerbijeenkomsten, trainingen en workshops. Indien nodig kunnen initiatieven en sociale ondernemingen een beroep doen op ondersteuning, waarvoor Stérk.Brabant bemiddelt en aanjaagt.

Binnen Stérk.Brabant, maar ook via gemeentes, stellen we ons daarom regelmatig de vraag: wat zijn sociale ondernemingen eigenlijk? Er is schijnbaar een grote behoefte om het onderscheid tussen sociale ondernemingen en andere ondernemingen te kunnen duiden. Door de stichting code sociale ondernemingen is een code met dezelfde naamgeving opgesteld. Sociale ondernemers die de Code Sociale Ondernemingen onderschrijven kunnen zich aanmelden voor opname in het Register Sociale Ondernemingen. Maar wanneer voldoe je aan de eisen van deze code?

Sociale ondernemingen zijn waardegedreven. Dat wil zeggen dat het streven naar maatschappelijke waarde op de eerste plaats komt: maatschappelijke impact first! Het streven naar winst staat volledig in het teken van de volhoudbaarheid van de sociale onderneming. Noodzakelijk, want zonder volhoudbaarheid immers ook geen impact. De Code Sociale Ondernemingen onderscheidt sociale ondernemingen van andere ondernemingen aan de hand van vijf leidende principes. Deze gaan over borging van je missie en strategie, relevante stakeholders en de dialoog hiermee, de wijze waarop met financiën wordt omgegaan en ook statutair wordt geborgd. Registratie in het Register Sociale Ondernemingen en de participatie in de community van sociale ondernemers en tenslotte de transparantie van je onderneming en de resultaten die de onderneming behaalt. Wie hier interesse in heeft raad ik aan om even naar www.codesocialeondernemingen.nl te gaan.

Blijft nog wel de vraag hoe je als sociale onderneming waar kunt maken of je aan deze criteria voldoet. En voor ons als Stérk.Brabant en ook de gemeenten die met vragen zitten: hoe kun je enige zekerheid krijgen of je met een sociale onderneming van doen hebt? Hier vigeren de lijnen van de Code Sociale Ondernemingen en organisaties met een voorkeur voor ‘harde’ criteria en ‘meten is weten’. De Code Sociale Ondernemingen is ‘principle-based’, de verantwoordelijkheid voor de invulling van de vijf principes ligt bij de sociale onderneming zelf. Criteria worden gehanteerd volgens het ‘pas toe of leg uit-principe’. Dit past ook bij de snelle opkomst van sociaal ondernemingen en het (nog) ontbreken van bijvoorbeeld een rechtsvorm voor deze ondernemingen. Voor de mensen ‘die toch liever meten’ geen boodschap die tot tevredenheid stemt. Maar nu het Register Sociale Ondernemingen in maart haar eerste deelnemer heeft opgenomen, zal dit register in de naaste toekomst wellicht een waardevolle tool kunnen zijn voor inkopers van overheden en andere organisaties die willen weten met wie ze te doen hebben. Tot die tijd resteert het ‘pas toe of leg uit principe’: ga de dialoog aan met de sociaal ondernemer, vraag door op de vijf principes en houd er rekening mee dat het bedrijf ook ruimte nodig heeft om de principes mee te laten groeien met het bedrijf. Dit vraagt om fingerspitzengefühl, om een goede inschatting te kunnen maken of je te maken hebt met een sociale onderneming of anders. Voor wie het aan voldoende fingerspitzengefühl ontbreekt rest nog de tip: gebruik het gezond boerenverstand en luister naar je onderbuikgevoelens!’

Gerhard Hup, programmamanager Stérk.Brabant

In gesprek hierover? Mail naar contact@sterkbrabant.nl en wij nemen snel contact op.