Vraag: hoe boei en bind ik vrijwilligers?
Nederland telt circa 7.5 miljoen vrijwilligers. Op allerlei terreinen zijn zij actief: in de zorg, cultuur, sport, welzijn, onderwijs en levensbeschouwing. Onze samenleving én economie draaien voor een belangrijk deel op de inzet van deze vrijwilligers. Daar moeten we ons als land heel erg bewust van zijn. Als zij zeggen: we doen het niet meer, dan hebben we een heel groot probleem. Dan hebben we een enorme crisis die vele malen groter is dan de economische crisis van een paar jaar geleden. Vrijwilligers vertegenwoordigen een belangrijke economische waarde. En dat realiseren we ons veel te weinig. Daarom is het belangrijk om ze te behouden. Maar hoe dan?
Antwoord:
‘Het potentieel aan vrijwilligers neemt af. Bestuurlijke functies zijn bijna niet meer in te vullen. Mensen lopen leeg en haken sneller af op de bureaucratie, de regels en de macht van de politiek binnen de systeemwereld. Er rusten teveel verantwoordelijkheden en verwachtingen op de schouders van de vrijwilliger. Gemeenten en andere systemen proberen de samenleving vanuit wetgeving en procedures te ordenen en te beheersen. Bewoners hebben daar niks mee en zijn vertrokken. Zij gaan zelf dingen bedenken.
De vrijwillige inzet bij bewonersinitiatieven gaat daarom anders en vaak beter. Er is veel inzet en passie. De samenleving reageert van onderop en neemt actie op een zichtbaar en gedeeld vraagstuk of probleem. Het lijkt een organisch proces om dingen te willen oplossen, vanuit de mensen, de eigen leefomgeving. Iets wat vanzelf groeit. Bewonersinitiatieven zijn meer en meer de aders geworden waarop de samenleving draait en het leven doorgeeft. Maar toch. Bij de vrijwilliger staat plezier in het werk voorop. Als er geen plezier te behalen en beleven valt, zijn ze weg. Ook bij bewonersinitiatieven. En terecht. Dus hoe zorg je er als sociaal ondernemer of projectleider van een sociaal initiatief nu voor dat je vrijwilligers plezier behouden in de werkzaamheden die zij voor jou verrichten?
Het antwoord is best eenvoudig. Op de eerste plaats moeten we leren een bepaalde houding of mentaliteit eigen te maken. Stel je als projectleider niet en nooit op als werkgever. Een vrijwilliger is namelijk géén werknemer. Hij of zij ontvangt geen salaris. Op de tweede plaats: Geef de vrijwilliger vrijheid in wat ze doen en wat ze kunnen, zet in op hun talenten en erken wat ze daarmee kunnen betekenen voor jouw initiatief. Op de derde plaats: Je kunt de vrijwilliger nooit genoeg waarderen en respecteren. Dat is het allerbelangrijkste voor de vrijwilliger. Nog veel belangrijker dan in een werkgever – werknemer relatie. Geef de vrijwilligers het gevoel geven dat het leuk en belangrijk is dat ze er zijn!’